Orda i overskrifta er nok borte frå vokabulare» vårt i dag. Men slær me opp i Gards- og slektssoga, Bind I av Masfjordboka, finn me dei under dei fleste gardsbruk. På fleire gardar som er nedlagde og fråflytte for lenge sidan, finn ein at der… Read More »Husmenn, plassmenn og inderstar
Ein må gå ut frå at den fyrste gravplassen som vart tilrettelagd her i Masfjorden, var ved Sandnes kyrkje, som då var annekskyrkje under Lindås. I fylgje Masfjordboki måtte dette vera ein gong på 1300-talet. Dei fyrste gravplassane vart kalla kyrkjegardar, truleg for dei dei… Read More »Gravplassar og gravferder i Masfjorden
Det er uråd å seie kor mange menneske i kommunen vår som kunne lese og skrive til husbruk i eldre tider. I eldre tider er her tenkt som nokre hundre år attende. Når me les på gamle skøyte og kontraktar, så vil me jamt sjå… Read More »Frå omgangsskule til fast skule
Eit gamalt tun på ein gamal gard som ikkje lenger er det den var. Den vart plukka bete for bete i sund. Huset står att på ein liten grunn på skjelvande føter – og ventar bli revne opp med røter Fleire står fram og hevdar… Read More »Ei røyst frå grasrota
Sæterdrifta er av gamal dato i landet vårt. Ved siste århundreskifte var det kring 144000 sætrar (stølar) i Noreg. Truleg var dettte talet endå høgare noko tidlegare. Men frå denne tida tok det så smått til å minka med sæterdrifta dei fleste stader, og dette… Read More »Den siste viking i Kalvedalen
Ådneburen, eller rettare Ådnebrukistå, gjekk lenge for å vere det høgaste fjellet i Masfjorden. Men om no dette ikkje stemmer heilt – Torhogen er litt høgare – så ligg Ådneburen slik til at han er lett synleg. Det vert fortalt at sjøfolk brukte han som… Read More »Ådneburen – eit merke på så mangt
Frå gamle «segner» sies det at før svartedauen var det en stor bygd her rundt Stordals-vatnet, men at ingen mennesker overlevet. Her er mange navn som vitner om bosetting: slike som Mustangen, Husebotten og Dusinvoll. På Treet kan en finne grunnmurer med inngjerder for eiendommer.… Read More »Soga om Stordalen
Som mange andre fjordbygder på Vestlandet har óg Masfjorden hatt mange små gardsbruk. Nokon vil vel seie at dei fleste bruka i Masfjorden kjem inn under kategorien «småbruk» . Men heilt fram til 1950-åra var dei fleste av desse gardane drivne, og det budde folk… Read More »Småbondesamfunn i avvikling
Sandnes skule vart bygd i 1964, og var sentral ungdomsskule, først for heile kommunen, sidan for Nordbygda og Sørsida fram til 1980. I desse åra var elevtalet på skulen j amt over 150-200, og ein kan jamen lura på korleis ein fekk plass til alle… Read More »Sandnes skule frå 1964 til 1992
Her vert teke med kommunikasjonane så langt eg kan hugsa attende, og då fyrst og fremst frå mi eiga heimegrend. I min barndom gjekk all samferdsel føre seg berre på sjøen – dette ein kalla sjøverts forbindelse. Det var private båtreiarar som byrja med rutetrafikk… Read More »Samferdsla i Masfjorden